Yannis Ritsos – Explication nécessaire

Par Stéphane Chabrières @schabrieres

Il y a certains vers – parfois des poèmes entiers –
moi-même je ne sais pas ce qu’ils veulent dire.
Ce que je ne sais pas
me retient encore. Et toi tu as raison d’interroger.
N’interroge pas.
Je te dis que je ne sais pas.
Deux lumières parallèles |
venant du même centre. Le bruit de l’eau
qui tombe, en hiver, de la gouttière pleine
ou le bruit d’une goutte d’eau tombant
d’une rose dans le jardin arrosé
doucement très doucement un soir de printemps
comme le sanglot d’un oiseau. Je ne sais pas
ce que veut dire ce bruit ; pourtant moi je l’accepte.
Les choses que je sais je te les explique.
Je ne néglige pas.
Mais les autres aussi ajoutent à notre vie.
Je regardais
son genou plié, comme elle dormait,
qui soulevait le drap.
Ce n’était pas seulement l’amour. Cet angle
était la crête de la tendresse, et l’odeur
du drap, de la propreté et du printemps complétait
cet inexplicable, que j’ai cherché,
en vain encore à t’expliquer.

*

Αναγκαία εξήγηση

Είναι ορισμένοι στίχοι –κάποτε ολόκληρα ποιήματα–
που μήτε εγώ δεν ξέρω τι σημαίνουν. Αυτό που δεν ξέρω
ακόμη με κρατάει. Κι εσύ έχεις δίκιο να ρωτάς. Μη με ρωτάς.
Δεν ξέρω σου λέω.
Δύο παράλληλα φώτα
απ’ το ίδιο κέντρο. Ο ήχος του νερού
που πέφτει, το χειμώνα, απ’ το ξεχειλισμένο λούκι
ή ο ήχος μιας σταγόνας καθώς πέφτει
από ‘να τριαντάφυλλο στον ποτισμένο κήπο
αργά αργά ένα ανοιξιάτικο απόβραδο
σαν το λυγμό του πουλιού. Δεν ξέρω
τι σημαίνει αυτός ο ήχος· ωστόσο εγώ τον παραδέχομαι.
Τ’ άλλα που ξέρω στα εξηγώ. Δεν το αμελώ.
Όμως κι αυτά προσθέτουν στη ζωή μας.
Κοιτούσα όπως κοιμότανε, το γόνατό της να γωνιάζει το σεντόνι –
Δεν ήταν μόνο ο έρωτας. Αυτή η γωνία
ήταν η κορυφογραμμή τη τρυφερότητας, και το άρωμα
του σεντονιού, της πάστρας και της άνοιξης συμπλήρωναν
εκείνο το ανεξήγητο που ζήτησα, άσκοπα και πάλι, να σ’ το
εξηγήσω.

*

Necessary Explanation

There are certain verses—sometimes entire poems—
whose meaning even I don’t know. What I don’t know
sustains me still. And you are right to ask. Don’t ask me.
I don’t know, I tell you.
Two parallel lights
from the same center. The sound of the water
falling in winter from the overflowing drainpipe
or the sound of a drop as it falls
from a rose in the watered garden
very slowly on a spring evening
like the sob of a bird. I don’t know
what this sound means; nevertheless I accept it.
Whatever else I know I explain to you. I don’t neglect it.
But these things too add to our lives. As she was sleeping
I watched her knee squaring the sheet—
It wasn’t only love. That angle
was the crest of tenderness, and the fragrance
of the sheet, the cleanness and of the springtime completed
that inexplicable thing I sought, again in vain, to explain to you.

***

Yannis Ritsos (1909–1990)Ποιήματα – τόμος Γ΄ (Κέδρος, 1964)La Sonate au clair de lune : et autres poèmes, 1956-1963 (Seghers, 1976) – Traduit du grec par Gérard Pierrat – The Fourth Dimension: Selected Poems of Yannis Ritsos (David R. Godine, Boston, 1977) – Translated by Rae Dalven.